De gemeenteraad keurde op 21 december 2023 het hemelwater- en droogteplan voor de gemeente Alken goed. Wat is een hemelwater- en droogteplan (HWDP)? Dit is een integrale visie die aantoont hoe er binnen de gemeente Alken op lange termijn zal omgegaan worden met hemelwater.
Binnen dit plan wordt een integrale ruimtelijke visie uitgewerkt om de economische, maatschappelijke, en ecologische gevolgen van wateroverlast en droogte te beperken en het grondgebied robuust te maken voor de gevolgen van de klimaatsverandering.
Het HWDP omvat een gebiedsdekkende visie met als hoofddoelen:
- hemelwater maximaal ter plaatse houden;
- maximaal hergebruik van hemelwater;
- de verdere uitbouw van het gescheiden rioleringsstelsel;
- integratie van blauw-groene structuren;
- waterbewust bouwen en wonen.
Door de klimaatverandering worden we de laatste jaren meer en meer geconfronteerd met een gewijzigd neerslagpatroon. Voor Vlaanderen betreft dat meer regen in de winter en minder neerslag in de zomer. Bovendien neemt ook de intensiteit van de buien toe waardoor buien met korte en intense neerslag worden afgewisseld door langere, drogere periodes. Om hiermee om te gaan is het belangrijk om niet alleen meer ruimte te geven aan water, maar ook zoveel mogelijk het grondwater aan te vullen.
De voorbije jaren is het inzicht gegroeid dat we anders moeten omgaan met ons hemelwater. Een hemelwater- en droogteplan (HWDP) met een integrale visie over waar en hoe we het hemelwater in een gebied zoveel mogelijk ter plaatse infiltreren of hergebruiken, bufferen en pas als laatste stap vertraagd afvoeren, draagt hiertoe bij.
Samen met verschillende actoren en de gemeente Alken zijn er werksessies en overlegmomenten geweest om tot een HWDP te komen voor de gemeente Alken. Het opmaken van het hemelwater- en droogteplan bestond uit drie verschillende fases, zijnde de inventarisatie, visievorming en actieplan fase.
Water berperkt zich niet tot het openbaar domein, daarom is jouw hulp als inwoner, bedrijf of school in de gemeente van belang om het doel van het hemelwater- en droogteplan (nl. wateroverlast en droogte voorkomen) tot een goed resultaat te brengen. Wat kan jij doen als...?
- De berm voor je woning ontharden en vergroenen.
- Je (voor)tuin en oprit bestand maken tegen hevige regenval door vergroenen en ontharden. Je kan hiervoor ideeën opdoen op de Velt Ecotuindagen https://velt.nu/ecotuindagen
- De woning waterbewust inrichten door gebruik te maken van hergebruik van water voor toiletten of andere functies.
- Lees de tips van Fluvius: Blog | Fluvius
- Het plaatsen van groendaken. Meer info en tips via: https://duurzamelimburgsegemeenten.be/financieel
- Een regenwaterput of wadi plaatsen. Ontdek jou ideale regenwaterput via: https://www.groenblauwpeil.be/rainwaterwell
- Voor het plaatsen van een regenwaterinstallatie of ondergrondse regenwaterput kunnen subsidies ontvangen worden via Mijn VerbouwPremie Sanitair. Meer info via: https://www.vlaanderen.be/premies-voor-renovatie/mijn-verbouwpremie/mijn-verbouwpremie-voor-elektriciteit-en-sanitair
- Je kan als onderneming je parkeerruimte ontharden door het gebruik van (semi)waterdoorlaatbare verharding.
- Bekijk of een uitbreiding van een gebouw nodig is. Kunnen er misschien gebouwonderdelen multifunctioneel worden gebruikt of kan er een samenwerking zijn met een andere instanties.
- De Vlaamse regering ondersteunt specifieke acties of realisaties via de Blue Deal. Heb je hier vragen over? Dan kan je terecht bij: Homepage — Blue Deal
- Zet in op waterinfiltratie en vang oppervlaktewater op in een infiltratiestrook, een wadi of infiltratiezone. Vind tips via: Infiltratievelden en - stroken met bovengrondse wateropslag | Vlaanderen.be
- Je kan als bedrijf inzetten op wateropvang zoals een regenwaterinstallatie en het opgevangen water gebruiken in het productieproces of de toiletten.
- Ondernemingen die water willen besparen of innovatieve projecten rond waterbesparing of droogtebestrijding willen uitwerken, kunnen bij zowel de Vlaamse, Europese als lokale overheden terecht voor steunmaatregelen om deze projecten te helpen verwezenlijken.
- Subsidies hiervoor zijn terug te vinden via Subsidies voor waterprojecten | Home of zoek subsidies via de subsidiedatabank voor ondernemingen van de Vlaamse overheid Subsidiedatabank voor ondernemingen | Vlaanderen.be
- Omgaan met droogte en hevige regenval als landbouwer in Vlaanderen. Enkele voorbeelden en getuigenissen uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid
- Laat een wateraudit uitvoeren van uw bedrijf en ontvang advies over hoe water verstandig in uw bedrijf ingezet kan worden. Wat is een wateraudit en wat kunt u er mee bereiken? Meer info via Wateraudit | Landbouw en Zeevisserij
- Gebruik water op de juiste plaats op het juiste moment door bijvoorbeeld minder, maar slim te draineren.
- Zet in op infiltreren. Dat wil zeggen zeker niet meer verharden en liefst zelfs 'ontharden'. Maar ook water niet meteen via beken en drainageinfrastructuur afvoeren, integendeel water zoveel mogelijk ophouden en het de tijd geven om in de bodem te infiltreren.
- Zorg voor een buffersysteem. Hier hebben we het over het vergroten van de opslagcapaciteit van water op het bedrijf. Maximaal regenwater opslaan om later te hergebruiken bijvoorbeeld.
- Hergebruik opgevangen water. Er zijn al voorbeelden in de sector van hergebruik, bv. een diepvriesbedrijf dat het spoelwater van de groenten terug laat stromen naar de velden van de groentetelers na zuivering via een gemeenschappelijke infrastructuur. In de veeteelt zijn er voorbeelden van bedrijven die de vloeibare fractie van mest willen opzuiveren om grasland te irrigeren.
- Verzorg je bodem goed. Een goede bodemstructuur zorgt er namelijk voor dat water goed kan infiltreren, maar ook dat het water vastgehouden wordt. Er zijn heel wat dingen die hier invloed op hebben: bodembewerking, toevoegen van organisch materiaal,... Het is vaak ook heel erg afhankelijk van de lokale omstandigheden.
- Bundel krachten zodat een efficiënt lokaal irrigatieinfrastructuur voorzien kan worden zodat wateraanbieders en watergebruikers kunnen samenwerken. Vragen of voorstellen mag je sturen naar milieu@alken.be.
- Kies de juiste teelt. Duurzaam watergebruik in de land- en tuinbouw - Algemeen | Landbouw en Zeevisserij
- Zet in op waterbesparende maatregelen en spring zuinig om met (diep)grondwater. Zet voor toepassingen die geen hoogwaardig kwaliteitsvol water vereisen in op alternatieven zoals hemelwater en oppervlaktewater.
- Welke landbouwmethoden- en technieken kan je inzetten om duurzaam om te springen met water?
- in de melkveehouderij
- in de varkenshouderij
- in de pluimveehouderij
- in de vleesvee- en kalverhouderij
- in de glastuinbouw
- bij hydrocultuur van witloof
- in de sierteelt met focus op openluchtteelten
- in de openluchtgroenteteelt
- in de fruitteelt
- In verschillende projecten onderzoekt ILVO hoe het waterverbruik op boerderijen en hun irrigatieadvies beter kan. Water in de landbouw - ILVO Vlaanderen
- Bekijk praktijkvoorbeelden van niet-productieve investeringen, erosiebestrijding en het succes van biologische gewasbescherming Functionele agrobiodiversiteit en slim waterbeheer als sleutels tot meer natuurverwevenheid - Praktijkpunt Landbouw.
- Welke Steunmogelijkheden zijn er voor aan waterbesparing en droogtebestrijding te doen? Waterbesparing en droogtebestrijding steunmogelijkheden | VLAIO
- Bezoek het Waterportaal, een infoloket waar land- en tuinbouwers advies kunnen krijgen over het totale watermanagement op het bedrijf. De focus ligt hierbij op duurzaam waterbeheer. Home | Waterportaal
- Vergroening en ontharden van de speelplaats en/of parking
- Verbouw je school multifunctioneel en bespaar op energiekosten en vermijd onnodige verharding. Meer info via Een school multifunctioneel (ver)bouwen: leg je project voor
- Hergebruiken van regenwater voor toiletten of andere functies
- Educatie geven over het belang van hemelwater eerst ter plaatse te infiltreren of hergebruiken, dan te bufferen en pas als laatste stap vertraagd af te voeren.
- Voor de uitwerking kan gebruik gemaakt worden van de MOS-subsidie. Meer info via: https://www.alken.be/mos-subsidie
- Voor grotere vergroeningsprojecten kan een subsidie, begeleiding, hulp bij het uittekenen en inspiratie verkregen worden via het Provinciaal Natuurcentrum. Meer info via: https://www.provinciaalnatuurcentrum.be/themas/vergroening
- Vragen of voorstellen? Contacteer de milieudienst: T 011 59 99 48 of E milieu@alken.be
